To było pierwsze muzeum w polskim Działdowie

Dokładnie 96 lat temu 17 lipca 1927 roku zostało otwarte w Działdowie „Muzeum Mazurskie”.

Mieściło się ono w Mazurskim Domu Ludowym przy ul. Jagiełły (wówczas Dworcowa), obecnie budynek parafii ewangelicko-augsburskiej Zbawiciela. Na budynku jest tablica upamiętniająca powstanie pierwszego Muzeum Mazurskiego.

Placówka powołana do życia z inicjatywy Emilii Sukertowej-Biedrawiny i Józefa Biedrawy, była pierwszym muzeum na Mazurach – mówi dr Radosław Wiśniewski z Muzeum Pogranicza. – Pierwotnie miało to być „Muzeum Grunwaldzkie”, jednak 19 czerwca 1927 roku Komitet Muzealny zdecydował, że placówka będzie nosić nazwę Muzeum Mazurskie, bo będą tam zbierane wszystkie zabytki związane z Mazurami, a nie tylko te z okolic Grunwaldu.

Muzeum dzieliło się na dwie sale: ogólnopolską i mazurską. Miało to na celu z jednej strony uwypuklenie historii Polski, z drugiej zaś pokazanie związków ziemi mazurskiej z państwem polskim. W placówce wprowadzono również działy tematyczne: prehistoryczny, numizmatyczny, etnograficzny, historyczny, geologiczny i piśmienniczo-kartograficzny.
Z ciekawszych eksponatów, które się tam znajdowały można wymienić trzy egzemplarze kancjonału, opracowanego przez proboszcza z Nidzicy Jerzego Wasiańskiego. Dwa kancjonały XVIII-wieczne przekazał na rzecz muzeum superintendent Ernst Barczewski.

W muzeum znajdowała się ponadto niezwykle bogata kolekcja kafli mazurskich, która liczyła 120 sztuk. Trzy z nich, odnalezione po wojnie w przyległym do muzeum ogrodzie, znajdują się obecnie w Muzeum Pogranicza w Działdowie, na wystawie stałej „Działdowo – miasto i ludzie dawnego pogranicza”.

W wyniku wybuchu II wojny światowej, po 12 latach istnienia, muzeum przestało funkcjonować. Biedrawowie część eksponatów zakopali we wspomnianym ogrodzie, część zabrali ze sobą do Warszawy. Niestety zawierucha wojenna spowodowała, że większość z nich przepadła.

(Trzy zachowane kafle – eksponaty z Muzeum Mazurskiego, które można oglądać w Muzeum Pogranicza w Działdowie)

Fot. archiwum Muzeum Pogranicza