Niech pamięć o Ofiarach obu totalitaryzmów nigdy nie gaśnie i niech będzie trwałym świadectwem naszej odpowiedzialności za przyszłość

W sobotę 18 stycznia w Działdowie po raz piąty odbyły się Wojewódzkie Obchody Dnia Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach. Dzień Pamięci został ustanowiony decyzją Sejmiku, aby oddawać hołd ludziom, którzy w latach 1939-56 stracili życie z rąk nazistów i komunistów.

W tegorocznej uroczystości udział wzięli m.in. biskupi, księża, marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego, wicewojewoda Warmińsko-Mazurski, posłowie, senator, samorządowcy, byli więźniowie, rodziny ofiar obozu, przedstawiciele środowisk kombatanckich, Wojska Polskiego i służb mundurowych. Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów i zapalenia zniczy pod tablicami upamiętniającymi Ofiary Obozów i w Sanktuarium Błogosławionych Męczenników oraz Mszy Świętej w intencji Ofiar totalitaryzmów. Następnie obchody przeniosły się na plac obozowym KL Soldau, gdzie uroczyście podniesiono flagę państwową na maszt oraz odśpiewano hymn. Przedstawiciele delegacji złożyli wieńce oraz zapalili znicze pod pomnikiem poświęconym Ofiarom niemieckiego i sowieckiego obozu, przy którym żołnierze Wojska Polskiego pełnili wartę honorową. Nie zabrakło też okolicznościowych przemówień. 

Wspólna modlitwa 

Msza Święta w kościele pw. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Błogosławionych Męczenników arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i biskupa Leona Wetmańskiego w intencji pamięć Ofiar obu totalitaryzmów, pomordowanych w niemieckim obozie KL Soldau i nakazowo rozdzielczym NKWD, odbyła się pod przewodnictwem księdza biskupa Szymona Stułkowskiego, a kazanie wygłosił ksiądz kan. dr Włodzimierz Piętka, prefekt do spraw studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku.
Gospodarz, ksiądz proboszcz Szymon Chachulski szczególnie powitał byłych więźniów obozu oraz członków rodzin ofiar, a także księdza biskupa Szymona Stułkowskiego z Diecezji Płockiej, księdza biskupa Pawła Hause z Diecezji Mazurskiej, kapelana wojskowego ewangelickiego duszpasterza księdza por. Wojciecha Płoszka, dziekana Dekanatu Działdowskiego ksiądz proboszcza Stanisława Kadzińskiego, księdza Kazimierza Kowalskiego z Żuromina, księdza proboszcza Krzysztofa Rynkowskiego, posłów na Sejm RP Katarzynę Królak i Roberta Gontarza, senatora Gustawa Marka Brzezina, marszałka Marcina Kuchcińskiego, wicewojewodę Mateusza Szauera, insp. Mirosława Elszkowskiego, komendanta wojewódzkiego Policji w Olsztynie, komendanta Policji Witolda Barcikowskiego, st. bryg. Tomasza Ostrowskiego, zastępcę Warmińsko-Mazurskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP i komendanta powiatowego PSP w Działdowie st. bryg. Leszka Góralskiego, przedstawicieli Wojska Polskiego z pułkownikiem 16. Pomorskiej Brygady Zmechanizowanej Bartoszem Siemiątkowskim, naszych samorządowców burmistrza Działdowa Grzegorza Mrowińskiego, starostę Pawła Cieślińskiego, wicestarostę Krzysztofa Aurasta, wójta Gminy Działdowo Mirosława Zielińskiego, wójta Gminy Rybno Tomasza Węgrzynowskiego, burmistrza Lidzbarka Andrzeja Piątkowskiego, poczty sztandarowe oraz wiernych i mieszkańców miasta.

Obowiązek pamięci 

— Oddajemy hołd wszystkim, którzy zmarli w wyniku tortur, katorżniczej pracy, głodu, chorób, nieludzkich warunków przetrzymywania i transportowania. Wszystkim im należy się pamięć — powiedział marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Marcin Kuchciński — Składanie wieńców pod pomnikami, uroczyste nabożeństwa, to ważne elementy uczczenia ofiar. Jednak najważniejsza jest nasza pamięć.

Do roli pamięci w życiu teraźniejszych i przyszłych pokoleń odwołał się też podczas kazania ksiądz kan. dr Włodzimierz Piętka. 
— Pamiętamy i modlimy się za ofiary totalitaryzmów, szczególnie tutaj w Działdowie, ale też i całym województwie, które tak obficie przelały swoją krew. Pamięć jest bowiem naszym obowiązkiem i powołaniem. I należy podjąć ten trud — powiedział ksiądz kan. dr Włodzimierz

Piętka. Przypomniał, że 80. lat temu odszedł jeden totalitaryzm, ten brunaty i zaraz przyszedł drugi – czerwony.

— Niemcy do ostatnich dni i godzin wojny mordowali i poddawali torturom więźniów, a kiedy przyszli sowieci już dobrze wiedzieli, kogo aresztować, kogo zatrzymać. I tak obóz w Działdowie bardzo szybko z niemieckiego, koncentracyjnego stał się obozem NKWD. Stąd wywożono ludzi na wschód. Jedna przemoc zastąpiła więc drugą — mówił ksiądz kan. dr Włodzimierz Piętka. — Ta uroczystość ma nie tylko upamiętnić Ofiary, które znamy i te bezimienne poległe, pomordowane, skrytobójczo pochowane w lasach i miejscach, o których nawet nie wiemy. Ale jest ona skierowana też i do nas wszystkich, aby coś z tą pamięcią historyczną zrobić. Człowiek musi pamiętać, aby to, co dobre przekuć we wdzięczność, a to co złe przepracować, aby nie budziło w nim chęci odwetu i znalazło odpowiedź w przebaczeniu.  A pomoże nam w tym modlitwa. A Błogosławieni Męczennicy, których czcimy szczególnie niech nas wszystkich zjednoczą.

 Nie straciliśmy nadziei

— Nie przypadkowo spotykamy się w Działdowie, w miejscu dawnego placu obozowego. To tu w czasie II wojny światowej jeden z pierwszych na Warmii i Mazurach niemiecki hitlerowski obóz zagłady, po zajęciu Działdowa przez Armię Czerwoną zamieniono na nakazowo-rozdzielczy obóz NKWD — powiedział burmistrz Działdowa Grzegorz Mrowiński. — Spotykamy się tutaj, by upamiętnić nie tylko ofiary tych obozów, ale i wspominamy wszystkie niewinne ofiary jednego z najtragiczniejszych okresów w historii ludzkości. To dzień, który przypomina nam o niezliczonych cierpieniach wyrządzonych przez nazistów i komunistów na Warmii i Mazurach. To także dzień pamięci, refleksji i szacunku dla tysięcy ludzi, którzy przeszli przez piekło obozów, deportacji i czerwonego terroru w sowieckich łagrach. Pamięć o ofiarach wojny jest fundamentalnym elementem naszej tożsamości narodowej. To dzięki tej pamięci możemy nie tylko oddawać hołd tym, którzy zginęli, ale także nauczyć się, jak zapobiegać przyszłym katastrofom. Musimy pamiętać, że każdy totalitaryzm prowadzi do wojny. A wojna to nie tylko zniszczenia materialne, ale również zniszczenie wartości, które są fundamentem naszej cywilizacji. Pamięć Ofiar, to nasz obowiązek, wobec tych, którzy już nigdy nie będą mogli opowiedzieć swojej historii. I tu nasza odpowiedzialność, by chronić przyszłe pokolenia przed podobnymi tragediami. Tylko przez ciągłe przypominanie o przeszłości, przez edukację i refleksję, możemy budować lepszy, bardziej sprawiedliwy świat. Niech pamięć o Ofiarach obu totalitaryzmów nigdy nie gaśnie i niech będzie trwałym świadectwem naszej odpowiedzialności za przyszłość. Dlatego w tym miejscu chciałem podziękować tym wszystkim, którzy przyczynili się do tego, by pamięć o Ofiarach obu totalitaryzmów na Warmii i Mazurach była wciąż żywa. Dziękuję więźniom, rodzinom byłych więźniów, środowiskom kombatanckim. Nigdy nie straciliście nadziei na godziwe upamiętnienie Ofiar tych okrutnych czasów. Serdeczne podziękowania kieruję do Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego, członków Zarządu, radnych Sejmiku za ustanowienie święta i coroczną organizację obchodów. Słowa wdzięczności należą się parlamentarzystom, panu wojewodzie, panu staroście oraz kolegom samorządowcom za nieocenioną pomoc przy rewitalizacji tego miejsca. Dziękuję kapłanom wszystkich kościołów, na czele z nieżyjącym już księdzem kanonikiem Marianem Ofiarą, który nigdy nie stracił nadziei na godziwe upamiętnienie Ofiar tych obozów, Siłom Zbrojnym RP, dziękuję za współorganizację uroczystości, asystę wojskową, ale przede wszystkim za ochronę niepodległości państwa, Instytutowi Pamięci Narodowej, Instytutowi Północnemu w Olsztynie, Muzeum Pogranicza w Działdowie oraz Stowarzyszeniu Odnowy Chrześcijańskiej „Pamięć i Tożsamość”, dziękuję za kwerendy archiwalne, prace archeologiczne, badania naukowe i liczne publikacje dokumentujące tragiczne czasy nazizmu i komunizmu na Warmii i Mazurach. Pragnę też podziękować harcerzom, młodzieży szkolnej, służbom miejskim, pracownikom domu kultury, dziennikarzom i  mieszkańcom za Waszą obecność i nieocenioną pomoc. Dziękuję pani Joannie Glezman za koordynację i organizację tych uroczystości.                                        

(Na zdjęciu głównym widać księży przy ołtarzu podczas nabożeństwa w kościele pw. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Błogosławionych Męczenników arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i biskupa Leona Wetmańskiego)

(Galeria zawiera 211 zdjęć na których widać księży, wiernych, Mszę Świętą, poczty sztandarowe. Drugą część uroczystości  na placu obozowym przy „Pomniku Krzyżu”, widać żołnierzy, osoby przemawiające przez mikrofon, osoby uczestniczące w uroczystości, moment wciągania flagi na maszt, moment składania kwiatów i zniczy pamięci, pamiątkowe fotografie z uroczystości)