Dnia 19 września 1902 r. urodziła się bł. Mieczysława Kowalska, zamęczona w obozie Soldau. KARTKA Z KALENDARZA

Dnia 4 stycznia 2022 r. przetłumaczony został z języka rosyjskiego akt chrztu błogosławionej, z którego jasno wynika, że przyszła ona na świat 19 września 1902 r. w Warszawie, nie zaś 1 stycznia 1902 r., co do dziś błędnie się powiela.

Mieczysława Kowalska urodziła się „o godzinie czwartej po południu z […] prawowitej małżonki Walerii Konstancji (dwojga imion) z Brzezińskich, lat dwadzieścia cztery mającej. Niemowlęciu temu na Chrzcie Świętym w dniu dzisiejszym [5 października 1902 r. – przyp. R.W.] udzielonym, nadano imię Mieczysława”. Jej ojciec, szewc Adam Kowalski w 1921 lub 1922 r. wyjechał do Kijowa, zabierając ze sobą jedną z córek i syna. Po jakimś czasie dołączyła do nich żona. Mieczysława została jednak w Warszawie. Po skończeniu czterech klas, pracowała jako opiekunka przy dwójce dzieci w rodzinie bogatych Żydów. Jej krewni chcieli wydać ją za mąż za zamożnego człowieka mieszkającego w kamienicy, w której pracowała, ale ona stanowczo odmówiła. Przyszła mniszka od najmłodszych lat wykazywała się przywiązaniem do swej wiary, należąc do kilku bractw religijnych. Regularnie uczęszczała na mszę świętą do kościoła kapucynów przy ul. Miodowej w Warszawie. W tym czasie za radą przełożonego kapucynów warszawskich, ojca Beniamina Zontaga, powzięła decyzję, by wstąpić do zakonu. W wieku 21 lat Mieczysława Kowalska została kapucynką, dokładnie 23 stycznia 1923 r. Profesję czasową złożyła rok później, następnie 26 lipca 1928 r. wieczystą. W zakonie przyjęła imiona: Maria Teresa od Dzieciątka Jezus.

Gehenna w obozie
2 kwietnia 1941 r. Niemcy wtargnęli do zakonu w Przasnyszu. Zachowywali się jak opętana dzicz, krzyczeli na całe gardło: „alles raus!”, oznajmiając zakonnicom, że wszystkie muszą opuścić klasztor w trybie natychmiastowym. Siostry znalazły się na zewnątrz budynku, gdzie czekały na nie trzy ciężarówki. Transport mniszek dotarł do Mławy, jadąc jednak dalej na północ. „Po długiej podróży – pisała Donata Koska OSC Cap – ocknęły się one przed bramą z napisem Soldau (Działdowo), jednego z najcięższych obozów przejściowych z okresu II wojny światowej”. Wśród 36-osobowej grupie kapucynek była 38-letnia Mieczysława Kowalska, dla której podróż do Działdowa okazać się miała ostatnią w jej życiu.
Warunki w obozie Soldau, okazały się być zabójcze dla siostry Teresy, która chorowała na gruźlicę. „Lampka życia S. Teresy dopalała się – wspominała jedna z kapucynek – Co dzień czuła się bardziej słaba. Bez lęku szykowała się na przyjście Pana. Prosiła, by mogła odbyć wzruszającą ceremonię zrzeczenia się wszystkiego, przeprosić Siostry i odnowić profesję, wedle naszego zakonnego zwyczaju”. Pobyt w obozie nieustannie pogarszał stan zdrowia siostry Kowalskiej. Po miesiącu przebywania w „karniaku” dostała krwotoku. Chora leżała w barłogu, dusząc się z powodu wszechobecnego kurzu, który unosił się przy każdym poruszeniu słomy. Na domiar złego, był to okres kiedy w obozie nastąpił wybuch epidemii tyfusu. Wszystkie cele dezynfekowano chlorem, który – nawet u ludzi zdrowych – mocno podrażnia krtań. U chorych na gruźlicę, powoduje o wiele poważniejsze powikłania. Z czasem zwykłe oddychanie, stało się dla mniszki Teresy katorgą. Przed dniem 16 lipca 1941 r., siostra „oddała wszystko naszej Matce – z relacji jednej z kapucynek – obrączkę, krzyżyk profesyjny, brewiarz. Prosiła, aby modlić się za jej duszę i obiecywała, że będzie przed Bogiem pamiętać o nas. Zapewniała, że jak umrze, to niedługo wypuszczą nas z więzienia, że wyprosi u Jezusa wolność dla nas”. Mieczysława Kowalska zmarła 25 lipca 1941 r. w głównym budynku obozu, w celi nr 31. Miejsce pochówku mniszki Kowalskiej nie jest znane, ciało wrzucono prawdopodobnie wraz z innymi ofiarami do bezimiennego dołu w jakimś pobliskim lesie. Po wyniesieniu martwej zakonnicy z celi, Niemiec starł widniejącą na drzwiach liczbę 36 i przeprawił ją na 35.

Ku niebu 

Siostra Maria Teresa od Dzieciątka Jezus (Mieczysława Kowalska) została beatyfikowana 13 czerwca 1999 r., przez papieża Jana Pawła II w Warszawie, będąc w gronie 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. Przed śmiercią obiecała pozostałym kapucynkom i zarazem swoim współwięźniarkom, że wyprosi łaski u Boga o ich uwolnienie. Wszystkie zakonnice z Przasnysza, opuściły działdowskie piekło dwa tygodnie później, 7 sierpnia 1941 r.

dr Radosław Wiśniewski 

Literatura wykorzystana:

Archiwum Archidiecezjalne w Warszawie, sygn. 2142.

Archiwum Klarysek Kapucynek w Przasnyszu.

Koska D., Błogosławiona Maria Teresa Kowalska. Klaryska Kapucynka 1902-1941 – Jubileusz 25 lecia beatyfikacji 13 czerwca 2024, Pelplin 2024.

Koska D., Życie ukryte przed światem. Dzieje klarysek kapucynek z Przasnysza – 150 lat istnienia zakonu, Przasnysz 2017.

Kronika S S. Kapucynek Św. Klary w Przasnyszu. Od 1-go września 1939 roku – do 7-go sierpnia 1941 roku. Początek wojny wielkiej wszechświatowej i pobyt w Działdowskim obozie, ksero maszynopisu, rok wydania 2004.
6.Wiśniewski R., Wielofunkcyjny niemiecki obóz Soldau 1939-1945. Monografia, Działdowo-Olsztyn 2023.

(Na zdjęciu błogosławiona Maria Teresa od Dzieciątka Jezus)